گوگل اسکالر Google Scholar: حتما شما هم شنیده و یا مواجه شدید در شرایطی که یک فرد از توانایی های بالای علمی خودش میگوید و یا جایی دیده اید کارگاههای علمی و سمینارهایی که مجریان آن از دانشمند بودن مدرسان حرف میزنند. یا شاید در دانشگاه با اساتید و دانشجویانی برخورد کرده اید که صحبت از توانایی های بالای علمی خود دارند. خوب واقعا چگونه میتوان صحت ادعای این افراد را مشخص کرد؟
شاید تا چند سال پیش این مسئله مهمی نبود ولی امروزه که با سیل خروشان سمینارها و کارگاههای علمی و ادعا های علمی در سوشیال مدیا مواجه هستیم باید به دنبال ابزاری باشیم تا ادعای افراد را به اثبات برساند. در سالیان گذشته گوگل بدون سروصدا ابزاری را راه اندازی کرد که با وجود عدم توجه مراکز علمی به آن در سالیان اولیه، امروزه به عنوان یک مرجع اصلی در شناسایی افراد با توانایی بالا مورد استفاده قرار میگرد. با گوگل اسکالر امروزه اساتید دانشجویان تحصیلات تکمیلی خود را انتخاب میکنند و به آنها بورسیه اعطا میکنند. با استفاده از گوگل اسکالر امروزه دانشجویان استاد راهنما انتخاب میکنند. با استفاده از گوگل اسکالر برخی از کشورها استعدادهای جهانی را شناسایی میکنند و به آنها اقامت دائم میدهند (مثل گرین کارت نخبه ها در آمریکا، استرالیا و…). با گوگل اسکالر میتوان توانایی علمی اساتید در سمینارها، سخنرانیها، کارگاهها و یا دانشگاهها را سنجید. با استفاده از گوگل اسکالر دانشگاههای مطرح دنیا در استخدام اساتید تصمیم میگیرند و با گوگل اسکالر در دنیای علم کمتر میتوان دروغ گفت.
به نظر میرسد با توجه به کاربرد های زیاد گوگل اسکالر اگر همین امروز با آن آشنا نشوید خیلی ضرر کرده اید.
ما امروز میخواهیم با برخی از جنبه های کاربردی گوگل اسکالر آشنا شویم. با استفاده از این آموزش شما میتوانید پاسخ برخی از سوالات خود را بگیرید. اگر مشتاق هستید تا بدانید چگونه میتوان ادعای واقعی را از ادعاهای دروغین تشخیص داد با ما همراه باشید.
گوگل اسکالر چیست؟
گوگل اسکالر یک دیتا بیس جستجو مانند گوگل است با این تفاوت که تنها صفحات سایتهای علمی در آن قرار گرفته. به عنوان مثال اگر شما در گوگل کلمه “مکمل” را جستجو کنید میلیونها سایت برای شما پیدا میشوند. از وبلاگی که یک فرد ناشناس در مورد مکمل نوشت تا فروشگاهی که مکمل میفروشد. اطمینان به این جستجو کمی سخت است. اما اگر کلمه مکمل را در گوگل اسکالر جستجو کنید تنها صفحات مجلات و مراکز علمی که پیش از این تائید شده اند نمایش داده میشود. پس محتوی پیدا شده در گوگل اسکالر علمی تر میباشد. شما میتوانید نام هر کسی را در گوگل اسکالر جستجو کنید. اگر آن فرد در گوگل اسکالر پروفایل داشت میتوانید پروفایل او را مشاهده کنید. نمونه جستجوی گوگل اسکالر را در ادامه ببینید.
پروفایل در گوگل اسکالر!
گوگل اسکالر این امکان را به هر کسی میدهد تا بتواند یک پروفایل برای خود درست کند. در واقع با درست کردن پروفایل در گوگل اسکالر شما یک صفحه خواهید داشت که اطلاعات علمی شما در آن نمایش داده میشود و لینک آن را میتوانید برای هر کسی بفرستید. باید بگویم متاسفانه اساتید زیادی (که برخی هم اساتید قوی و بی ادعایی هم هستند) امروز هنوز پروفایل گوگل اسکالر ندارند. البته نام آنها در مقالات قابل مشاهده است. نداشتن پروفایل در گوگل اسکالر نه تنها به ضرر این اساتید است بلکه برای دانشجویان آنها نیز گاهی گران تمام میشود.
در پروفایل گوگل اسکالر چه چیزهایی نمایش داده میشود و چه کاربردی دارند؟ بر اساس تصویر بالا مشخصات مهم را با حروف انگلیسی مشخص کردیم که هر یک را در زیر توضیح داده ایم. ما برای نمونه پروفایل آلبرت انیشتن در گوگل اسکالر را مورد بررسی قرار دادیم. شما میتوانید به صورت مستقیم از طریق این لینک به پروفایل آلبرت انیشتن دسترسی داشته باشید.
بخشهای مهم در پروفایل گوگل اسکالر
A : نام، نام خانوادگی، محل کار و عکس شما در بالای پروفایل نمایش داده میشود که میتوانید همواره آن را به روز کنید. شما بعد از ساختن پروفایل نیاز به هیچ کاری ندارید. همه بخشها همیشه به صورت خودکار بر اساس مشخصات شما اضافه میشود.
به جز بخش A سایر بخشها به صورت خودکار به روز میشوند و نیاز به بروز رسانی نیست.
B: عنوان مقاله ای که منتشر کرده اید. در زیر عنوان نام نویسندگان آمده است. مقالات میتوانند هر تعداد که بخواهند نویسنده داشته باشند. معمول ترین تعداد بین ۱ تا ۴ نفر است.هر مقاله ای که در یک مجله معتبر منتشر کردید بعد از چند روز یا هفته به صورت خودکار به پروفایل شما اضافه میشود و نیاز نیست تا شما کاری بکنید. برای اینکه اشتباه در به روز رسانی صورت نگیرد نام و نام خانوادگی خود در پروفایل و مقالاتی که منتشر میکنید همواره تطبیق دهید و مشابه باشند.
C: سال انتشار مقاله
D: تعداد مقالاتی که از مقاله شما استفاده کرده اند (سایتیشن یا ارجاع گفته میشود)
E: نام و مشخصات مجله
F: مجموع تعداد مقالاتی که از مقالات شما استفاده کرده اند.
G: شاخص تاثیر یا H ایندکس
H: تعداد ارجاعات در هر سال
خوب حالا که با اصطلاحات مهم در گوگل اسکالر آشنا شده اید به سراغ کاربرد آنها خواهیم رفت. البته برخی از بخشها را لازم نمیدانم در این مقاله بررسی کنیم. شاید وقتی دیگر. برای بحث این مقاله ما فقط همین آشنایی با همین بخشها کفایت میکند!
امروزه کسی نمیتواند ادعای دانش داشته باشد ولی مقاله (نوشته علمی) از خود بجای نگذارد. در واقع با نوشتن مقاله ما فرد مدعی را قضاوت خواهیم کرد. برخی از افراد از قضاوت علمی شدن توسط دیگران واهمه دارند بنابراین با ادعای اینکه فقط علاقه به تدریس دارند از نوشتن مقاله طفره میروند. پس اگر کسی در محیط علمی، تدریس و فضای آموزشی کار میکند باید حتما مقاله بنویسید. شاید سالی یک مقاله یا هر چند سال یک مقاله هم برای برخی از مشاغل کافی باشد. نوشتن کتاب متعدد خیلی خوب است ولی امروزه به عنوان شاخص علم محسوب نمیشود زیرا که اغلب داوری نمیشوند و یا داوری های ضعیفی دارند. انتشار کتاب تنها در برخی از انتشارات خاص بین المللی امتیاز دارد.
اما در کجا مقاله بنویسیم؟ گوگل اسکالر مقالات را از سایتهای علمی که دارای مجوز لازم هستند ایندکس میکند. پس مقاله باید با فرمت خاص علمی و در یک مجله آنلاین معتبر منتشر شود. معمولا مجلات معتبر پس از دریافت مقاله از سوی نویسندگان آن را برای داوران ارسال میکنند. پس از بررسی چند ماهها و رفع ایرادات مقالات یا منتشر میشوند و یا رد. پس قدم اول انتشار مقاله در یک مجله معتبر است که توسط گوگل اسکالر هم شناسایی شده باشد. اگر مجله ای را میشناسید اسمش را در گوگل اسکالر جستجو کنید. اگر اسم مجله در گوگل اسکالر نبود به سراغش نروید و وقت خود را هدر ندهید. به عنوان مثال مقاله ای که الان در حال خواندن آن هستید در گوگل اسکالر نیست زیرا که یک مقاله آکادمیک به حساب نمی آید و این سایت هم یک سایت آکادمیک برای مقالات علمی نیست. پس نوشتن مقاله در این سایت در پروفایل گوگل اسکالر شما تاثیری نخواهد داشت (دریافت پول که چهت هزینه انتشار و مدیریت در مجلات است نشانه ضعف یک مجله نیست. امروزه برخی از مجلات برتر علمی هزینه هایی تا ۴۰۰۰ دلار برای انتشار مقالات دریافت میکنند. مجلاتی که به راحتی هم هر مقاله ای را منتظر نمیکنند).
بیش از اینکه تعداد مقاله و نام مجله در امتیاز شما تاثیر داشته باشد تعداد سایتیشن هست که برای دنیای علم مهم است. اگر شما نوشته علمی منتشر کرده اید خیلی مهم است که بدانیم چند نفر از آن مقاله استفاده کردند؟ در بخش D این موضوع مشخص شده است. البته شاید یک نفر در پروفایل خود سایتیشن بالایی داشته باشد ولی توانایی بالای علمی نداشته باشید. به عنوان مثال فردی از استاد خود خواسته تا اسم او را در مقاله خود بگذارد. مقاله بعد از انشتار ارجاعات خوبی خواهد گرفت ولی چون فرد مورد نظر ما نویسنده مسئول آن مقاله نبود به راحتی از سوی مراکز علمی قابل شناسایی است و برای او امتیاز خیلی زیادی محسوب نمیشود. البته که خیلی خوب هست در سایر مقالات علمی همکاری کنیم ولی به آن بسنده نکنید. دوستی را داشتم که با سایتیشن بالای ۳۰۰۰ که عددی خیلی زیاد محسوب میشود موفق به پذیرش فوق دکتری در کانادا نشد در حالی که فردی دیگر با سایتیشن ۴۵ موفق به پذیرش در دانشگاه خوب شده بود. فرد اول هیچ مقاله ای خودش کار نکرده بود و همیشه از دیگران میخواست تا اسمش را در مقاله اضافه کنند. این در کل بد نیست ولی شما در کنار اینکه در سایر مقالات به عنوان همکار شرکت میکنید باید حتما خودتان هم در فکر داشتن مقاله با مسئولیت کامل باشید تا قضاوت بهتری برای شما وجود داشته باشد.
هرچه تعداد مقالات و سایتیشن شما بیشتر باشد شاخص تاثیر گذاری شما در علم نیز بیشتر میشود. به عنوان مثال اگر شما دانشجو دوره کارشناسی و یا کارشناسی ارشد هستید فقط داشتن پروفایل گوگل اسکالر که مقاله ای در آن به نام شما (حتی همکار مقاله باشید) وجود داشته باشد شانس شما را برای پذیرش در دانشگاههای مطرح دنیا زیاد میکند (توصیه میکنم در کنفرانسهایی که در گوگل اسکالر ایندکس هستند برای شروع مقاله دهید تا به پروفایل شما در گوگل اسکالر اضافه شوند. انتشار مقاله در کنفرانسها خیلی راحتتر از مجلات است. متاسفانه ۹۹ درصد کنفرانسهای ایران در گوگل اسکالر ایندکس نیستند)
اگر شما دانشجوی دکتری هستید سایتیشن شما مهم است: برای جذب شغلی در آینده و یا ادامه تحصیل در فوق دکتری. بهتر است شاخص تاثیر شما G عددی بالای 3 باشد.
اگر شما استاد دانشگاه هستید شاخص کمتر از ۴ و سایتیش زیر ۵۰ نشان از رکود علمی میتواند باشد. باید زودتر مقاله های بیشتری کار کنید وگرنه به زودی از گردونه علمی خارج خواهید شد.
اگر بخواهید به عنوان تلنت به کشوری مثل آمریکا و یا استرالیا مهاجرت نمائید باید سایتیشن بالای ۶۰ بوده و مقالاتی داشته باشید که خودتان مسئول بوده اید.
یک بار ایمیل تبلیغی دیدم که با دریافت مبلغی برای افراد مقاله مینوشت و سایتیشن را بالا میبرد و گوگل اسکالر را هم تقویت میکرد. شناسایی این فریب کار ساده ای برای مراکز علمی است. در بخش H از تصویر تعداد سایتیشن برای هر سال نوشته شده. اگر سایتیشن به ناگهان در یک سال افزایش یابد باعث مشکوک شدن مراکز علمی خواهد شد و مقالات تک به تک بررسی میشوند. به عنوان مثال در یک مرکز علمی پروفایل یک نفر را بررسی کردند. مشخص شد فردی که فیزیک خوانده بود مقالاتی در حوزه حقوق، علوم انسانی و روانشناسی به مقاله او ارجاع داده بودند. اینها نشان دهنده ارجاع نامرتبط است و با این کار فرد در لیست سیاه علمی قرار میگیرد.
گاهی فردی را میبینیم که سایتیشن بالایی دارد ولی مقالا جهت دار نیست. مثلا برخی مقالات در مورد مدیریت، برخی در مورد روانشناسی و برخی در مورد فیزیک هست. مشخص هست که این فرد در حال فریب یک مرکز علمی است و یا هیچ هدفی برای جایگاه علمی خود ندارد.
